About Saraswathi Ganasabha

Our History

“FAITH KNOWS NO DISAPPOINTMENT” -so said Mahatma Gandhi. Well, this is what we had in our TEAM of the Executive Committee Members when we first met to plan for the Centenary Celebrations of this Maha Sabha, in November last year.  

There were too many things to do within a short time frame. The first priority was the renovation of the Surya Kalamandiram, to make it presentable as many renowned Artistes were expected to give their performances during the Dussera Music Festival. The main driver for this was the shabby appearance, the old and dilapidated elevation of the Surya Kalamandiram. Of course, it goes without saying that the foremost requirement was availability of funds. I had a talk with our President, when I was asked to be the Convener for the Centenary Celebrations, as to how we would be able to cope up with the financial demands. I was told that we will be getting a grant from the Central Government and based on that, we made our action plans for allocating the resources. A couple of fortnights passed by and there was no sign of the monetary help from the Central Government.

Thanks to the advice and insistence of the Hony. President, Shri B.M. Rao, thoughts began to crystallize that we, the members of the Committee should each contribute Rs.10,000/- before we start requesting outside help. The District Collector, Dr. K.S. Jawahar Reddy was kind enough to sanction Rs. 1 lakh from the Exhibition funds which was added to the previous District Collector’s sanction of Rs. 1,50,000/- and the magnanimous donation of Rs. 1,01,116/- of Shri B.M. Rao was all that we had when we launched our PROJECT RENOVATION SKM. Since there was no indication of the Govt. Funds, we approached Dr. Jawahar Reddy Garu again to give us permission to raise the funds by conducting a Raffle. Thereafter, began our crusade! We had to raise not less than Rs.18 lakhs at the minimum to ensure a decent appearance for the Surya Kala Mandiram.  

Dr. Jawahar Reddy Garu was also kind enough in recommending our case to his friend in the Central Govt. for sanctioning the Grant as requested by us earlier. Based on his letter, things started moving at the Center. The Director, Department of Culture, Hyderabad, Shri A. Srikanth also put in his word of recommendation with the Office of the Secretary, Dept. of Culture at New Delhi. We are hopeful that we will receive some Grant from the Center very soon, with the constant follow-up by our friends, Shri A. Ravi and Shri Kanna Babu at Delhi.

My son, Tikku was a great help and support in all the areas especially, the renovation work. It will be befitting to mention that the continuous follow-up made by him as Chairman of the Building Committee, is recognized by one and all. The Architect, Shri Guru Prasad did a wonderful job in transforming the place – all on a voluntary basis! Similarly, the supervision of the Engineer, Shri Raju was superb. He took all our shoutings with a smile and every time he came up with a standard reply that ‘it will be over in two days’. Though the roadmap was drawn up for completion of the jobs by end August, additional jobs then planned were taken up which resulted in the spill-over up to the second week of September. Shri K.V.S. Anjaneya Murthy Garu was of immense help in our loud thinking of various implementational aspects and giving finishing touches and final decisions whenever required. Shri RepakaSubba Rao Garu, Secretary & Treasurer, with his untiring and relentless efforts was at times critical and conservative of our decisions. But he stood like a solid rock of Gibraltar and gave timely support in all issues, specially in sparing Venkateswara Function Hall for the make-shift office during the renovation phase and also accommodating the Raffle Draw Programme and the Press Meet. Shri K.S. Narasinga Rao, Shri A. Rameswara Rao, Shri M. Ramachandra Rao, all gave their support and they along with Shri RepakaSubba Rao Garu, finalized the excellent Programmes for the Music Festival. Shri Challa Sitaramayya Garu with all his vast experience as the past Secretary gave timely suggestions and made a silent and concrete contribution. Shri A. Sitapathi Rao, as the finance chief was always calculating whether the required funds will be raised or not and raising alarms along with the Treasurer. Shri M.M. Pallam Raju helped a lot by taking on the follow up works at Hyderabad and Delhi. Shri P. Ramu, Shri V.H.S. Prasad, Shri S.R.K. Ravi Kumar, Shri D.V. Krishnam Raju, Shri R.K. Viswanatha Rao and Shri Bolla Ranga Rao Garu, were always there to help. A lot of effort has been put in by one and all without which we would not have completed the renovation and plan such good programmes.

The timely and magnanimous grant of Rs. 2 Lakhs, made by the District Collector Dr. Jawahar Reddy, I.A.S., at the time of the Raffle Draw on 12/09/03 was like a boon for us when we were struggling to somehow complete the jobs. But for the persistent appeal of our Hony. President, Shri Badam Madhava Rao Garu, this amount would not have been given by the District Collector. It was purely due to his personal rapport that we could receive this benevolence. Similarly the large-heartedness of the I st. prize winner, Shri M.M. Pallam Raju and the II prize Winner – ITC Ltd-ILTD Dvn (my previous Employer) who did not claim the prizes, was a great help. It once again proved that whatever we do with a pure heart and dedicated zeal, it will always pay good results. The DIVINE GRACE was always with us. 

Shri Panditha Rao and Shri Venkateswara Rao of the Saraswathi Gana Sabha were the main pillars of support to us as they were taking all the demanding nature of a variety of jobs that were entrusted to them and always with a smile on their tired faces! Shri Surya Chandra Rao and Shri Viswanatham who took up the masonary and carpentry jobs became tuned to our demands and put in extra efforts to complete their jobs. Even the temporary help we took in Shri Srinivasa Kumar jelled with our expectations and gave his best. 

To whomever I appealed, there was a very positive response except of course, a few individuals as well as Corporates who stuck to their guns in not responding to this great community cause.

I am particularly grateful to Shri Satish Chandra Garu I.A.S. for recommending our case to M/S Reliance Industries, Mumbai who donated liberally. I am ever thankful to M/S Reliance Industries, Mumbai, ITC Ltd ILTD Division, Anam Educational Charitable Trust, Kakinada Sea Ports Ltd, State Bank of Hyderabad, Hyderabad, Tata Chemicals Limited, Mumbai, Ocean Sparkle Pvt.Ltd. Hyderabad, SRMT, Mensamind, Hyderabad, Dr.V.K. Raju, Shri C.V. Raju and Shri Bikkini Shyam Kumar, who readily responded to my appeal with their major contributions. Similarly, the services of a host of well wishers like, Shri Srikanth of National Sound Engineering Works, Shri A. Venkateswara Rao of SITI Cable, Shri Viswa, the lensman, Shri Ramesh Raju Garu of NIIT (who made it easy to refer with the list of the Raffle Ticket holders), are acknowledged with grateful thanks.

Over-all, we proved that we had faith in ourselves in making this transformation come true! 

– LAKKARAJU SESHAKUMARI

LAKKARAJU SESHAKUMARI

మరో శతాబ్ది వైపు...

”ద్యుమణి పద్మకరము వికచముగా జేయు గుముహర్షంబు గాలించు నమృత సూతి, యర్థితుడుగాక జలమిచ్చు నంబుధరుడు సజ్జనులు దారె పరహితా చరణమతులు”

”ఆరంభింపరు నీచమానవులు విఘ్నయత్తులై మధ్యముల్ ధీరుల్ విఘ్న నిహన్యమాను లగుచున్ దృతున్నతోత్సాహులై ప్రారబ్ధార్ధము లుజ్జగింపరు సుమీ ప్రజ్ఞానిధుల్ గావునన్”

వందేళ్ళ సంగీత సేవలో సరస్వతీ గానసభ

పండిత సదస్సుకు రాళ్లపల్లి అనంత కృష్ణ శర్మ గారు అధ్యక్షత వహించారు. సర్వశ్రీ ద్వారం వెంకటస్వామినాయుడు, మునుగంటి వెంకట్రావు పంతులు, మంగిపూడి రామలింగ శాస్త్రి, మునుగంటి శ్రీరామమూర్తి, ద్వారం భావనారాయణ రావు, శ్రీరంగం నారాయణ బాబు, ఎం.వి. నరసింహాచార్యులు మున్నగువారు ఇందు పాల్గొన్నారు. శ్రీ కాటూరి వెంకటేశ్వరరావు వందన సమర్పణ చేసారు.

శతమానం భవతి

చెన్నై మ్యూజిక్ ఎకాడమీతో సమానంగా పేరు మోసింది సరస్వతీ గానసభ. దీనిని స్థాపించి నూరు సంవత్సరాలయినది. ఈ సంవత్సర నూరు సంవత్సరాల ఉత్సవం చేసుకొంటున్నది. తెలుగుదేశంలో ఏ పట్టణంలో ఏ గానసభ వెలిసినా సరస్వతీ గానసభ ఆదర్శంతోనే. నేను ఈ సభను 65 ఏండ్ల క్రితం మొదటిసారిగా చూసాను. అప్పుడు దాని నిర్వాహకులు దివాన్ బహద్దూర్ కొమ్మిరెడ్డి సూర్యనారాయణమూర్తి గారు.

సంగీత స్రవంతి సరస్వతీగాన సభ

సంగీతాన్ని అభ్యసించి, ఆరాధించి, అనుభవించిన ఆనందంతో, విన్న సంగీతాన్ని మళ్ళీ మళ్ళీ తలచుకొని తన్మయం చెందే వాళ్ళం. సరిగ్గా పదహారు సంవత్సరాలక్రితం ఒకచోట సమావేశం అయి, గాలి, నీరు ఆహారం కన్నా కూడా సంగీతమే ముఖ్యమని, సంగీతం లేని బ్రతుకు వ్యర్థమని గాఢంగా అనుకున్నాం. మేము సైతం విశ్వవీణకు తంత్రులమై మూర్ఛనలు బోయి, నీరయి, సంగీత స్రవంతిలో కలిసి ప్రవహించాలనే సాహసోపేతమైన నిర్ణయం తీసుకున్నాం.

శ్రీ సరస్వతీ నమో స్తుతే

ఆ రోజుల్లో దక్షిణ దేశం నించి విజయం చేస్తున్న సంగీత కాలసరస్వతి ఆంధ్ర జాతికి తొలిగా పరిచయమయ్యే వేదిక ‘సరస్వతీ గాన సభ’. దక్షిణాది మహావిద్వాంసులందరూ, మద్రాస్ మ్యూజిక్ అకాడెమీ తరువాత మరలా అంతటి అరుదైనదిగానూ, అద్భుతమైనదిగాను భావించే అవకాశం ‘సరస్వతీ గానసభ’ కళావేదిక.
”సరస్వతీ గాన సభలో మహా విద్వాంసులు కచేరీలు విని, ఆ నాదానుభూతి లోంచి ఎన్నో అమూల్య విషయాలు తెలుసుకున్నాను” 

సరస్వతీ గాన సభ - హరికధల చరిత్ర

సరస్వతీ గాన సభ- కాకినాడ – అను పేరు వినని సంగీతాభిమానులు దక్షిణ భారతంలోనే లేరు. సరస్వతీ గానసభ శత సవత్సరోత్సవం చేసికొనుటకు అత్యంత ఆనందాయకం. సరస్వతీ గానసభ సనాతనమైనది. అప్పటికీ ఇప్పటికీ సరస్వతీ గానసభలో పాల్గొనుట కళాకారులకు ఒక ప్రత్యేక గౌరవం. ఈ సంస్థ సంగీత, నాట్య, నాటక కళలనేగాక, హరికథా కళను కూడా నమోదరించింది. ” హరికథా పితామహులు” శ్రీమదజ్జాడాదిభట్ల 

మరో శతాబ్ది వైపు...

”ద్యుమణి పద్మకరము వికచముగా జేయు గుముహర్షంబు గాలించు నమృత సూతి, యర్థితుడుగాక జలమిచ్చు నంబుధరుడు సజ్జనులు దారె పరహితా చరణమతులు”

”ఆరంభింపరు నీచమానవులు విఘ్నయత్తులై మధ్యముల్ ధీరుల్ విఘ్న నిహన్యమాను లగుచున్ దృతున్నతోత్సాహులై ప్రారబ్ధార్ధము లుజ్జగింపరు సుమీ ప్రజ్ఞానిధుల్ గావునన్”

అటువంటి ఉత్తరములు మాకు శతవార్షికోత్సవాలకు సంచాలకులైన శ్రీమతి లక్కరాజు శేష కుమారి మరియు మా కార్యవర్గ సభ్యులు శ్రీ లక్కరాజు సత్యనారాయణ్ (టిక్కు)గరులు. మాకు ఆ భగవంతుడు పార్వతి, గణపతుల వలె ప్రసాదించిన ఆ జగనాత్మకు మరొక్కసారి నమస్కరిస్తూ భవన పునర్నిర్మాణమనకు అవసరమైన నిధులతో నేమి లేదా స్వంత పనులు మానుకుని పని ప్రారంభించిన నాటి నుండి నేటి వరకు స్వంత వృత్తివ్యాపకాలను పక్కనపెట్టి తాము అనుకున్నది సాధించేంత వరకు నిద్రపోని ఉత్తములు వారు.

అన్నింటికి మించి ఈ ఉత్సవాలును ప్రారంభించడానికి దయతో అంగీకరించిన ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ సాంస్కృతిక సలహాదారులైన, భారత ప్రభుత్వంచే పద్మవిభూషణ్ గౌరవ పురస్కారం పొందిన సంగీత లోకమాన్యులు, వాగ్గేయకారులు మీదు మిక్కిలి సరస్వతీ గాన సభ అంటే అమితమైన ప్రేమానురాగాలను అమృతవర్షిణి వలె కురిపించే మా మంగళంపల్లి బాలమురళికృష్ణగారు అంగీకరించడం ఈ సరస్వతీ గానసభకు ఒక మణిహారం. మరి ఈ గానసభలలో ఆ తల్లి సరస్వతీదేవికి అలంకరించడానికి వచ్చిన కళాకారులందరికీ ధన్యవాదాలు తెలుపుతూ, ఈ అవకాశాన్ని రసజ్ఞులైన ప్రజానీకానికి, ముఖ్యంగా కాకినాడ ప్రాంతీయ రసజ్ఞులందరికీ అవకాశం కలిపించడానికి కారకులైన కార్యక్రమ దాతలందరికీ ఈ సంగీత ప్రపంచ ఎంతో రుణపడి ఉంటుంది.

వందేళ్ళ సంగీత సేవలో సరస్వతీ గానసభ

పండిత సదస్సుకు రాళ్లపల్లి అనంత కృష్ణ శర్మ గారు అధ్యక్షత వహించారు. సర్వశ్రీ ద్వారం వెంకటస్వామినాయుడు, మునుగంటి వెంకట్రావు పంతులు, మంగిపూడి రామలింగ శాస్త్రి, మునుగంటి శ్రీరామమూర్తి, ద్వారం భావనారాయణ రావు, శ్రీరంగం నారాయణ బాబు, ఎం.వి. నరసింహాచార్యులు మున్నగువారు ఇందు పాల్గొన్నారు. శ్రీ కాటూరి వెంకటేశ్వరరావు వందన సమర్పణ చేసారు.
మద్రాసు మ్యూజిక్ అకాడమీల రూపొందించాలని, సంగీత కళాశాల ఏర్పాటు చేయాలనీ ఇంకా కొన్ని గుణాత్మకమైన తీర్మానాలు ఆ సదస్సులో చేసారు.

శతమానం భవతి

చెన్నై మ్యూజిక్ ఎకాడమీతో సమానంగా పేరు మోసింది సరస్వతీ గానసభ. దీనిని స్థాపించి నూరు సంవత్సరాలయినది. ఈ సంవత్సర నూరు సంవత్సరాల ఉత్సవం చేసుకొంటున్నది. తెలుగుదేశంలో ఏ పట్టణంలో ఏ గానసభ వెలిసినా సరస్వతీ గానసభ ఆదర్శంతోనే. నేను ఈ సభను 65 ఏండ్ల క్రితం మొదటిసారిగా చూసాను. అప్పుడు దాని నిర్వాహకులు దివాన్ బహద్దూర్ కొమ్మిరెడ్డి సూర్యనారాయణమూర్తి గారు. వారు దానిని స్థాపించి వృద్ధిలోకి తీసుకొని వచ్చారు. అన్నదాన సమాజం హాలులో గానసభలు జరిగేవి. ఆ హాలులో కూర్చుండి గానం వింటుంటే గంధర్వలోకంలో ఉన్నట్లుండేది.

సంగీత స్రవంతి సరస్వతీగాన సభ

సంగీతాన్ని అభ్యసించి, ఆరాధించి, అనుభవించిన ఆనందంతో, విన్న సంగీతాన్ని మళ్ళీ మళ్ళీ తలచుకొని తన్మయం చెందే వాళ్ళం.
సరిగ్గా పదహారు సంవత్సరాలక్రితం ఒకచోట సమావేశం అయి, గాలి, నీరు ఆహారం కన్నా కూడా సంగీతమే ముఖ్యమని, సంగీతం లేని బ్రతుకు వ్యర్థమని గాఢంగా అనుకున్నాం. మేము సైతం విశ్వవీణకు తంత్రులమై మూర్ఛనలు బోయి, నీరయి, సంగీత స్రవంతిలో కలిసి ప్రవహించాలనే సాహసోపేతమైన నిర్ణయం తీసుకున్నాం.
అప్పటికే 84 సంవత్సరాలుగా సంగీతం సేవ చేస్తున్న సరస్వతీ గాన సభవారు మమ్మల్ని తల్లిలా ఆదరించి సూర్యకళామందిరం వేదికనిచ్చారు. అప్పటికే సుమారు 100 సంవత్సరాలుగా శ్రీరామ సమాజంవారు సభలకు సమర్ధంగా నిర్వహించడం లో ఓనమాలు దిద్దించారు.
వీళ్లిద్దరికీ చితికినవేళ్లు ఆసరాగా, తూలిపోతూ నడిచే పసిబిడ్డలా మా ప్రయాణం ప్రారంభం అయింది. ఇప్పటికి 16 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకొని సర్వాంగ సుందరంగా ఎదిగింది. రాజీలేని నిబద్దతతో, క్రమ శిక్షణతో, ప్రతినెలా సూర్య కళామందిరంలో నాదోపాసన చేసే సంస్థగా సంగీతప్రియులు అభిమానాన్ని సంపాదించుకుంది.
సంగీతస్రవంతి సభ్యులైన శ్రీమతి అడ్డాల లలితాదేవి గారు గాత్ర సంగీతంలోనూ, శ్రీమతి టి.సీ-తమ్మారావుగారు వీణావాద్యంలోను, శ్రీమతి మేచురి కల్పకంగారు భారతనాట్యంలోను, సరస్వతీ గాన సభ స్వర్ణోత్సవాలలో ప్రధమ బహుమతులను అందుకున్నారని తెలియ చేయడానికి మేము సంతోషిస్తున్నాము.

శ్రీ సరస్వతీ నమో స్తుతే

ఆ రోజుల్లో దక్షిణ దేశం నించి విజయం చేస్తున్న సంగీత కాలసరస్వతి ఆంధ్ర జాతికి తొలిగా పరిచయమయ్యే వేదిక ‘సరస్వతీ గాన సభ’. దక్షిణాది మహావిద్వాంసులందరూ, మద్రాస్ మ్యూజిక్ అకాడెమీ తరువాత మరలా అంతటి అరుదైనదిగానూ, అద్భుతమైనదిగాను భావించే అవకాశం ‘సరస్వతీ గానసభ’ కళావేదిక.
”సరస్వతీ గాన సభలో మహా విద్వాంసులు కచేరీలు విని, ఆ నాదానుభూతి లోంచి ఎన్నో అమూల్య విషయాలు తెలుసుకున్నాను” అని చాలా మాట్లు చెప్పారు మా గురువుగారు పద్మ భూషణ్, సంగీత కళానిధి డా శ్రీపాద పినాక పాణిగారు

సరస్వతీ గాన సభ - హరికధల చరిత్ర

సరస్వతీ గాన సభ- కాకినాడ – అను పేరు వినని సంగీతాభిమానులు దక్షిణ భారతంలోనే లేరు. సరస్వతీ గానసభ శత సవత్సరోత్సవం చేసికొనుటకు అత్యంత ఆనందాయకం. సరస్వతీ గానసభ సనాతనమైనది. అప్పటికీ ఇప్పటికీ సరస్వతీ గానసభలో పాల్గొనుట కళాకారులకు ఒక ప్రత్యేక గౌరవం. ఈ సంస్థ సంగీత, నాట్య, నాటక కళలనేగాక, హరికథా కళను కూడా నమోదరించింది. ” హరికథా పితామహులు” శ్రీమదజ్జాడాదిభట్ల నారాయణదానవర్యులు ఈ సంస్థ వార్షికోత్సవములలో పాల్గొనెడి వారు. అదియునూగాక కీ శే శ్రీ ముసునూరి సూర్యనారాయణ భాగవతులు ”గాయకరత్న” అన్న బిరుదమును ఈ సంస్థ నుండి పొందినారట కదా ! ఈనాటికినీ, సరస్వతీ గానసభ వారూ, శ్రీరామ సమాజం వారు కూడా – గానసభలతో పాటు హరికథాగానాలను కూడా సమాదరిస్తున్నారు. యావదాంధ్రములలోను కలదారణకు కాకినాడ ప్రత్యేకమే.